آيه امانات

از دانشنامه‌ی اسلامی

آیه 58 سوره نساء/ 4 كه به بازگرداندن امانت‌ها به صاحبانش دستور داده، «آیه امانات» نام گرفته است.

«إنَّ اللّهَ يأمُركُم أن تُؤَدّوا الأَمنتِ إلى أهلِها و إذا حَكَمتُم بَينَ النّاسِ أن تَحكُموا بِالعدلِ إنّ اللّهَ نِعمّا يعِظُكُم بهِ إِنّ اللّهَ كانَ سَميعاً بَصِيراً»

خدا به شما فرمان می دهد که امانت ها را به صاحبانشان بازگردانید و چون در میان مردم به داوری نشینید به عدل داوری کنید. خدا شما را چه نیکو پند می دهد، هر آینه او شنوا و بیناست

[4–58] (مشاهده آیه در سوره)


در شأن نزول این آیه آمده است كه چون پیامبر صلى الله علیه و آله مكه را فتح كرد، عثمان بن طلحه (كلیددار كعبه) درِ كعبه را بست و بر بام آن بالا رفت و از دادن كلید سرباز زد.

امام على علیه‌السلام بر بالاى كعبه رفت و كلید را از او گرفت و در را باز كرد و پیامبر صلى الله علیه و آله وارد كعبه شد و نماز به جاى آورد. پس از اداى نماز عباس بن عبدالمطلب پیشنهاد كرد. كلید به او سپرده شود تا ضمن سقایت حاجیان، كلیددارى كعبه را نیز عهده دار باشد و خداوند این آیه را نازل فرمود. پس از نزول آیه رسول خدا صلى الله علیه و آله به على علیه‌السلام فرمود: كلید را به عثمان بازگرداند.

على علیه‌السلام كلید را برگرداند و از او دل جویى كرد. عثمان گفت: آن جا به قهر و اكنون به لطف برخورد كردى، سبب چیست؟ امام على علیه‌السلام آیه را براى او خواند و عثمان با جارى ساختن شهادتین بر زبان مسلمان شد.

پانویس

  1. الاتقان، ج 1، ص 66.
  2. روض الجنان، ج 5، ص 406؛ تفسیر گازر، ج2، ص231.

منابع

  • علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كریم، جلد1، ص372.
قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن (اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن